MANIFESTO

Pano maggibong tula?

Ipunan baga an ki sarong blankong papel, sarong espasyo, sarong puting kahaputan. Saro man na mahewas na tanuman kun sain pangiturugan, sakit o kaogmahan an pisog, tataramon an bunga.

Igwang mga beses na garo arog sa mekaniko, importantehon an mga instrumento kan paghigot; may mga beses man na arog sa mga buyong an boses tinandan sana kan banging bulanon. Arin man digdi, mapuon an laban o layaban sa enot na buswak ki tataramon, surugpon man o magsaro. Basta mapuon nanggad. Pwedeng sa enot na lakad mahuros tulos an tula arog kan bulos kan paroy sa sakong luho, o garo ihi kan paradurugon sa mga babaying may koryente an buli.

Masakit man o mahalnas, an tula mahampang sa kinaban na daing gira ki pagbasol. Yaon ini bako ta nabuyo o napiritan, kundi haman na ini, dati pa sa ibang nainot na lugar.

An tula kun siring paghipno kan nagkapiridasong kagayunan sa laog ta. Lambang sinapar pidaso, dakula man o sadit, sa sarong napasang katotoohan. Kaya ngani pigtataram man kun minsan na an pagtula pag-aki.

An pagtula, an pagmukna ki kagayunan, an pagirumdom satuya na pidaso kita ni Kagurangnan na iyo an kagmukna kan gabos na kagayunan. Kita mga sadit na kagurangnan na kayang makamukna ki sadit na kagayunan. Hali sa dai, nagkaigwa. O kaya kun sususugon tang tanos, igwa nang kaigwahan, ugaring ini yaon sa estado na dai pa pig-aabot kan pangaran, dangan sa pagpirit o natural na pagkamukna naaapod ta an lambang pidaso, sagkod sa mahaman an mga tataramon bilang sarong ngaran o apod.

An tula nahaman sa kamawotan tang makagibo ki kagayunan. Hali sa kinaban pigtutuga kan tula an gabos gamit an dila kan sarong aki buda kan rimuranon. An dila kan aki taros sa mga lanob, mantang an sa rimuranon makinurikuton, pigtatao an kagat na nakapatos sa hamis.

Salming. An tula baga saro man na salming kun sain an kinaban pig-oomaw an saiyang sadiri. Mala kaitsura kan kinaban, siya daw an kinaban?

An tula sarong kamawotan kan dai mapangaranan na kinaban na matawan siyang ngaran. An tula an dai nahahaman na ngaran kan kinaban na sinawod bako sa katotoohan kundi sa pagkamuot. An tula an apod ta sa kinaban pero dai midbid kan kinaban an ngaran na ini. Ini an ngaran na tinao ta—an ngaran na nasawod ta sa ngalas, ogma, takot sa hampang kan kagayunan kan kinaban.

An ngaran na dai kayang dutan an pigngangaranan. An tula an kaging kan satong kalag sa hampang kan dai masabutan na kagayunan. An tula an desperasyon ta na madakop, mapugulan sa pagpara, sa girumdom an sarong dai mapangaranan na kagayunan.

An tula an pinangaran ta sa dai mapangaranan na kinaban. An sildang sa tinampo sarong agang anyil an langit, pagbalo tang maisaray sa satong daghan an giromdom kan kagayunan kan kinaban. Ta kulang an tataramon na “magayon” ta buta ini buda mangmang. Ta daing kamugtakan an pangaran na ini. Ta an gayon kan kinaban dai kayang panindugan kan gadan na tataramon na ini.

Kaya ibuhian ta an tula para lapagon an kinaban sa misteryoso kaining kamunduan, buda hagadon na ipahiling kaini an saiyang dakol na kagayunan, biyo sa sarong insidente. Ini baga an tula, an lugar kun sain hinuba kan kinaban an saiyang misteryo buda nagpamaan.

Kaya ta ibuksan an satuyang daghan, an mahigos na mundagan kan tula, nganing maukdan ta lamang kun pano pagaruon an kinaban nganing ituga kaini an maulamon niyang ngaran.